اینفلوئنسر مارکتینگ در ایران
با توجه به روند رشد فعالیت‌های دیجیتال، در این سال‌ها برای خیلی از کاربران و فعالان حوزه برندینگ -تبلیغات، مبحث اینفلوئنسر و اینفلوئنسر مارکتینگ به طور کامل و دقیقی تشریح نشده است. علی‌الخصوص آنکه پس از گردهمایی و رونمایی از تگ‌استار، بسیاری از مخاطبان در مورد نحوه کار و شیوه فعالیت تگ‌استار سوالاتی در ذهن داشتند. امیدواریم این توضیحات بتواند تصویر شفاف‌تری از فعالیت‌های ما به جا بگذارد.
اینفلوئنسر کیست؟
در معنای لغوی، اینفلوئنسر را تاثیرگذار میگوییم. اینفلوئنسرها تاثیرگذاران فضای مجازی (سوشیال مدیاها) هستند، افرادی که با شاخصه‌هایی مثل میزان تاثیرگذاری، میزان بازدید کننده و میزان محبوبیت تعریف میشوند، اصطلاحا میزان Impression, Reach در رتبه‌بندی تاثیرگذاران موثر است. در گذشته نیز اینفلوئنسرها به چهره‌های مشهور هنری و ورزشی و … گفته میشود و امروزه این بازار با فضای دیجیتال دچار تحولاتی شده است.
چرا تاثیرگذارند؟
آمار رسمی موسسات معتبر پژوهشی دنیا نشان میدهد در پایان سال ۲۰۱۸، تبلیغات آنلاین جایگزین تبلیغات آفلاین میشوند، همانطور که امروز هم شاهد سرمایه‌گذاری کسب و کارهای بزرگ دنیا در فضای آنلاین هستیم و متوجه میشویم کمپانی‌های بزرگ مدتهاست رو به دیجیتال‌مارکتینگ آورده و بودجه قابل توجهی در این بخش خرج میکنند. این عوامل باعث میشود برندها به دنبال افراد تاثیرگذار در فضای مجازی باشند چرا که یکی از رسانه ها و ابزارهای مهم برای تبلیغات آن است. بطور خلاصه میتوان گفت در گذشته تلویزیون و بیلبوردها حامل پیام کسب‌و‌کارها بودند و امروز سوشیال‌مدیاها و اینفلوئنسرها.
ایرانیزه شدن اینفلوئنسرها
به تبع رشد ارتباطات در دنیا، در ایران هم شبکه‌های اجتماعی مثل توییتر، اینستاگرام و حتی مسنجر تلگرام، شروع‌کننده جریان اینفلوئنسرسازی بودند. بدلیل نوظهور بودن و نبود اطلاعات آکادمیک مرتبط و ناشناس بودن این حوزه، شاهد آن بودیم که نگاه بخشی از جامعه - که همان مخاطبان اصلی هر کسب و کار و هر شهرتی هستند - منفی و با انتقادات اکثرا بجایی همراه شده است. در وهله اول، علت و ریشه‌یابی این مساله را میتوان در همان نبودن آموزش و نبودن ساختار قابل اتکای فضای مجازی دانست، جایی که دیگر تلویزیون و رادیو نیست که در آن اهتمام به قواعد فرهنگی و خط قرمزهای اخلاقی، اجباری باشد. دیگر یک بیلبورد نیست که باید مجوزهای مختلفی را اخذ کند، اینجا در فضای مجازی، رشد شما با افزایش لایک و فالور اتفاق می‌افتد، شاخصه‌ای ریسک‌پذیر و در برخی مواقع دروغین. روندی که در آن هم کسب و کارها آنچه را که میخواهند از تبلیغ بگیرند، نمی‌گیرند و هم اینفلوئنسرها بدلیل ناآشنا بودن به فضای تبلیغاتی و ابعاد هنری، بعضا با هجمه مواجه میشوند.
اینجا صحبت از یک Personal Branding است، اینفلوئنسر در جایگاه یک کاراکتر تاثیرگذار، باید نسبت به رشد و پیشرفتش حساس باشد، گرچه راضی نگاه داشتن همه، هیچگاه ممکن نبوده و نیست، اما محبوبیت، الگوریتم و فرمولی مشخص دارد که برای رسیدن به آن نیاز به آموزش است.
اینفلوئنسر به مثابه برند و برند همپا با اینفلوئنسر، قرار است رسالت تبلیغ را که همان دیده شدن، رشد دادن و ثابت شدن است را به سرانجام رساند، اما نگاه فعلی جامعه به این موضوع چیزی جز درهم‌ریختگی و عطش شهرت نیست. میتوان گفت اینفلوئنسر قربانی این درهم‌ریختگی شده است، که طبعا فضا را برای او ملتهب و پراسترس میکند. نباید کتمان کرد که در آینده‌ای نزدیک، رسانه‌های آنلاین میتوانند رسانه‌های آفلاین را در تمامی ابعاد پشت سر بگذارند.
اینفلوئنسر مارکتینگ چه میکند؟
اتصال برند به قالب جامعه از طریق تبلیغات صورت میگیرد، تیزرهای تلویزیونی، بیلبوردها، تبلیغات شهری و محیطی متنوع و… بخشی از روشهای سنتی و پر سن و سال این صنعت است. با تمام شباهتهای فرمی تبلیغات سنتی و جدید، هنوز در بعضی چیزها مشترک هستند و آنهم دو فاکتور اصلی برای دیده‌شدن و نتیجه گرفتن، یعنی خلاقیت و تاثیرگذاری است.
کسب و کارها با هدف دیده شدن سالیانه بودجه‌های هنگفتی را صرف تبلیغات تلویزیونی و بیلبوردها میکنند، خروج سرمایه از بازار آفلاین باعث جدی‌تر شدن رسانه‌های جدید مثل تلگرام، اینستاگرام، توئیتر و… شده است. دیگر برای دیدن یک بیلبورد تبلیغاتی نیازی به جمع‌آوری آمارهای میدانی طاقت‌فرسا و پرهزینه نیست، کافیست با یک کلیک به کوچکترین جزئیات تاثیرگذاری یک تبلیغ رسید.
هزینه‌ها کاهش پیدا کرده (البته بنظر میرسد در ابتدای سال ۲۰۱۹، هزینه تبلیغات آنلاین بیشتر از آفلاین باشد) و میزان دیده شدن صدها برابر شده است.
اینفلوئنسر مارکتینگ یا بازاریابی تاثیرگذاران با هدف رساندن صدای کسب و کار به جامعه، راهها و مدلها و الگوریتم‌های مختلفی را تعریف کرده است.
- شناسایی تاثیرگذاران و رتبه‌بندی آنها بر اساس اهمیت
- آموزش تاثیرگذاران برای کشف مخاطب خود و متصل کردن آنها به جامعه هدف (کسب و کار)
- تبدیل تاثیرگذاران به مشتری کسب و کار و درگیر کردن آنها با پرسونای برند
اینها بخشی از متدهای تاثیرگذاری اینفلوئنسر مارکتینگ در رسانه‌های جدید است، جایی که گرچه نوع ارتباط برند و مخاطب به روشی ناآشنا صورت میپذیرد، اما تاثیرگذاری‌اش چندبرابری و در عین حال آنالیزش راحتتر شده است.
اینفلوئنسر مارکتینگ در ایران
اینفلوئنسر ماکتینگ در ایران به شکل کنونی قدمت چندانی ندارد، و در نتیجه به کمی و کاستی‌هایی مواجه است، گرچه شاهد کمپین‌های موفق و با بازدهی بالا، با موضوعات متنوع و بعضا انسان‌دوستانه هم بوده‌ایم که اتفاقا با همکاری اینفلوئنسرهایی برگزار شده است که امروز شاهد هجمه‌های فراوانی نسبت به آنها هستیم اما در کنار تعدادی کمپین و تبلیغ موفق با روش اینفلوئنسر مارکتینگ، همچنان بدلیل نبودن استراتژی مشخص هم از سوی کسب و کارها و هم از سوی اینفلوئنسرها، شاهد نتایج منفی و نهایتا تاثیرگذاری و مشارکت حداقلی باشیم، شاید عدم شناخت طرفین از تخصص یکدیگر و مبهم ماندن نیازهای کسب و کار برای اینفلوئنسر و بعضا درگیری‌های مالی و … از علل نتایج ضعیف کمپین‌ها باشد.
اگر بخواهیم برای تبلیغات تنها یک رسالت تعیین کنیم و آن تاثیرگذاری در جامعه باشد، میتوانیم نتیجه بگیریم که میانگین عملکرد اینفلوئنسر مارکتینگ در ایران گرچه با انتقادات جدی و بجایی همراه است، اما شناخت بیشتر طرفین از نیازهای یکدیگر میتواند آینده‌ی بهتری پدیدار سازد.
